Unia bezpieczniejsza po kryzysie
10 lat od rozpoczęcia kryzysu finansowego na świecie do Europy powraca ożywienie. Dzięki zdecydowanym działaniom UE gospodarka wspólnoty rozwija się piąty rok z rzędu, stopa bezrobocia jest najniższa od 2008 r., rosną również inwestycje. - Musimy wykorzystać ten korzystny trend, aby ukończyć reformę naszej unii gospodarczej i walutowej – mówi komisarz Pierre Moscovici.
Światowy kryzys finansowy rozpoczął się 10 lat temu i doprowadził do największej recesji w sześćdziesięcioletniej historii Unii Europejskiej. Kryzys nie rozpoczął się w Europie, ale instytucje UE i państwa członkowskie musiały zdecydowanie przeciwdziałać jego skutkom i naprawić niedociągnięcia w początkowej fazie tworzenia unii gospodarczej i walutowej. Zdecydowane działania opłaciły się: gospodarka UE rozwija się już piąty rok z rzędu. Stopa bezrobocia jest najniższa od 2008 r., banki są silniejsze, nastąpiło ożywienie inwestycji, a finanse publiczne są w lepszej kondycji. Rozwój sytuacji gospodarczej w ostatnim okresie napawa optymizmem, ale pozostaje jeszcze wiele do zrobienia, aby przezwyciężyć skutki kryzysu. Komisja Europejska jest zdeterminowana, by realizować swój program na rzecz zatrudnienia, wzrostu gospodarczego i sprawiedliwości społecznej.
Wiceprzewodniczący Komisji Valdis Dombrovskis, odpowiedzialny za euro i dialog społeczny, stwierdził: - Dzięki zdecydowanym działaniom politycznym w odpowiedzi na kryzys w gospodarce UE obserwuje się zdecydowane ożywienie, a unia gospodarcza i walutowa jest silniejsza niż wcześniej. Aby zakończyć tworzenie unii finansowej, zreformować gospodarki w celu wspierania konwergencji, włączenia społecznego i odporności oraz utrzymać stabilność finansów publicznych, musimy opierać się na tych dotychczasowych osiągnięciach. Powinniśmy przy tym stosować wyważone podejście, w którym zmniejszanie ryzyka i jego podział idą ze sobą w parze, a spójność jednolitego rynku pozostaje zachowana.
Pierre Moscovici, komisarz do spraw gospodarczych i finansowych, podatków i ceł, stwierdził: - Dziesięć lat po rozpoczęciu kryzysu światowego ożywienie europejskiej gospodarki jest stabilne i szeroko zakrojone. Musimy wykorzystać ten korzystny trend, aby ukończyć reformę naszej unii gospodarczej i walutowej. Nie wszystkie skutki minionych lat zostaną automatycznie wyeliminowane. Zaobserwowaliśmy, że w państwach członkowskich i pomiędzy nimi rozwinęły się większe różnice gospodarcze i społeczne. Istotne jest, aby nasza praca ukierunkowana na przyszłość przyczyniała się do rzeczywistej i trwałej konwergencji naszych gospodarek.
Dokładnie dziesięć lat temu, 9 sierpnia 2007 r., BNP Paribas jako pierwszy z dużych banków przyznał, jaki wpływ na jego sytuację miała ekspozycja na rynkach ryzykownych kredytów hipotecznych w Stanach Zjednoczonych, co zmusiło go do zamrożenia środków finansowych. W kolejnych latach kryzys, będący początkowo kryzysem finansowym, przerodził się w kryzys bankowy i kryzys zadłużeniowy i zaczął szybko wpływać na gospodarkę realną. W Unii Europejskiej rozpoczął się okres najgorszej recesji w historii, który pozostawił głębokie ślady wśród obywateli, przedsiębiorstw i gospodarek państw członkowskich.
W obliczu trudności instytucje UE i państwa członkowskie podjęły zdecydowane decyzje polityczne, mające na celu zahamowanie kryzysu, zachowanie integralności strefy euro i uniknięcie jeszcze gorszych skutków. UE skoncentrowała się na uregulowaniu sektora finansowego oraz poprawie zarządzania gospodarczego; wzmocnieniu nowych i wspólnych ram instytucjonalnych i prawnych; utworzeniu finansowej zapory ochronnej dla strefy euro; udzieleniu wsparcia krajom w trudnej sytuacji finansowej; poprawie finansów publicznych państw członkowskich; kontynuowaniu reform strukturalnych i wspieraniu inwestycji; zwalczaniu bezrobocia osób młodych; poprawie nadzoru w sektorze bankowym; poprawie zdolności instytucji finansowych do sprostania przyszłym wyzwaniom oraz określeniu sposobów rozwiązywania ewentualnych kryzysów w przyszłości i zapobiegania im.
W wyniku tych działań europejska unia gospodarcza i walutowa została znacząco zreformowana, a europejska gospodarka – w szczególności gospodarka strefy euro – jest znów w dobrej kondycji. Ożywienie gospodarcze trwa, a bezrobocie stale spada. Liczba państw członkowskich należących do strefy euro wzrosła z 12 do 19, zaś euro jest obecnie drugą najważniejszą walutą na świecie. Spośród ośmiu państw członkowskich UE, które otrzymały pomoc finansową, jedynie Grecja nadal z niej korzysta – zgodnie z programem – do połowy 2018 r. Tylko trzy państwa członkowskie są obecnie objęte częścią naprawczą paktu stabilności i wzrostu, tzw. procedurą nadmiernego deficytu, którą w szczytowym momencie kryzysu realizowano aż w 24 państwach członkowskich. Zgodnie z planem Junckera, czyli planem inwestycyjnym dla Europy, zainicjowanym w listopadzie 2014 r., mają teraz zostać uruchomione środki o wartości ponad 225 mld euro we wszystkich państwach członkowskich.
Choć UGW jest obecnie stabilna, jej budowa nie została jeszcze dokończona, a przygoda z euro dopiero się zaczyna. W ostatnich latach podjęto wiele inicjatyw w celu wyciągnięcia wniosków z kryzysu i jeszcze lepszego przygotowania UE na przyszłe wyzwania – od sprawozdania pięciu przewodniczących z czerwca 2015 r. do dokumentu dotyczącego pogłębienia unii gospodarczej i walutowej z maja 2017 r.
Dodatkowe informacje: