Komisja Europejska podjęła decyzję o zarejestrowaniu dwóch europejskich inicjatyw obywatelskich zatytułowanych: „Ustanowienie bezwarunkowego dochodu podstawowego w całej UE” oraz „Swoboda dzielenia się”. Komisja uważa, że obie inicjatywy są prawnie dopuszczalne, ponieważ spełniają niezbędne warunki. Na obecnym etapie Komisja nie przeanalizowała treści inicjatyw.
Celem europejskiej inicjatywy obywatelskiej jest „ustanowienie bezwarunkowego dochodu podstawowego w całej UE, zapewniającego każdej osobie egzystencję materialną i możliwość uczestnictwa w społeczeństwie jako element jego polityki gospodarczej, [...], pozostając w ramach kompetencji przyznanych UE na mocy Traktatów.” Organizatorzy określają, że bezwarunkowy dochód podstawowy powinien być „powszechny”, „indywidualny”, „bezwarunkowy” i „wystarczająco wysoki”. Wzywają Komisję do przedstawienia wniosku dotyczącego takiego bezwarunkowego dochodu podstawowego, który zmniejszyłby dysproporcje regionalne.
Celem europejskiej inicjatywy obywatelskiej jest „zalegalizowanie dzielenia się – za pośrednictwem sieci cyfrowych, do celów prywatnych i niekomercyjnych – plikami zawierającymi utwory i inne materiały chronione prawem autorskim, prawami pokrewnymi i prawami sui generis do bazy danych, mając na uwadze znalezienie równowagi między prawami autorów i innych podmiotów praw a powszechnym prawem do nauki i kultury”. Organizatorzy wzywają Komisję do zmiany dyrektywy w sprawie praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym (2019/790), dyrektywy w sprawie baz danych (96/9/WE) i dyrektywy w sprawie praw autorskich (2001/29/WE).
Po dzisiejszej rejestracji inicjatyw, w ciągu najbliższych 6 miesięcy organizatorzy mogą rozpocząć trwającą rok procedurę zbierania deklaracji poparcia. Jeżeli którakolwiek z inicjatyw otrzyma 1 milion deklaracji poparcia w ciągu roku, z co najmniej 7 różnych państw członkowskich, Komisja będzie musiała zareagować w ciągu 6 miesięcy. Komisja może zdecydować o przyjęciu wniosku lub jego odrzuceniu i w obu przypadkach będzie musiała uzasadnić swoją decyzję.
Europejska inicjatywa obywatelska została wprowadzona wraz z Traktatem z Lizbony jako narzędzie ustalania programu działań w rękach obywateli i oficjalnie zainicjowana w kwietniu 2012 r. W 2017 r. Komisja Europejska zaproponowała reformę europejskiej inicjatywy obywatelskiej, a nowe przepisy zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2020 r., czyniąc cały proces bardziej dostępnym i łatwiejszym.
Dzięki formalnej rejestracja inicjatywy, milion obywateli z przynajmniej jednej czwartej państw członkowskich może zwrócić się do Komisji Europejskiej o przedłożenie wniosku ustawodawczego w obszarach, w których posiada ona takie uprawnienia.
Przesłanki dopuszczalności są takie, że (1) proponowane działanie nie może wykraczać w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji w zakresie przedkładania wniosku w sprawie aktu prawnego, (2) nie jest w oczywisty sposób nadużyciem, niepoważne lub dokuczliwe ani (3) nie jest w sposób oczywisty sprzeczne z wartościami Unii.
Od wprowadzenia europejskiej inicjatywy obywatelskiej Komisja zarejestrowała łącznie 74 inicjatywy obywatelskie i odrzuciła 26.
Europejska inicjatywa obywatelska – strona internetowa
Źródło: Komisja Europejska